Amasya Genelgesi - Gündem Amasya

Haber

Test Footer

Amasya Genelgesi

Kurtuluş Savaşı’nın ilk yıllarında 22 Haziran 1919’da Mustafa Kemal Paşa tarafından hazırlanıp mülkî ve idarî görevlilere bildirilen genelge.

 Samsun ve Havza’da görüşmelerde bulunduktan sonra Amasya’ya gelen Mustafa Kemal Paşa, 21-22 Haziran 1919 gecesi Rauf Bey (Orbay), Ali Fuat Bey (Cebesoy), Albay Refet Bey’in (Bele) de görüşlerini alarak Cevat Abbas’a bir genelge yazdırdı ve şifreli olarak telgrafla yurdun çeşitli merkezlerine gönderdi. Bu genelgede yer alan başlıca maddeler şunlardır: Vatanın ve milletin istiklâli tehlikededir; merkezî hükûmet, üzerine düşen vazifeyi yerine getirememektedir; milletin istiklâlini, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır; milletin durumunu gözden geçirmek ve haklı sesini dünyaya duyurmak için her türlü etkiden uzak, millî bir kurulun toplanması gereklidir; Anadolu’nun güvenlik bakımından en emin yeri olan Sivas’ta millî bir kongre toplanacaktır; bu nedenle bütün vilâyetlerin her sancağından, milletin güvenine sahip üç temsilcinin, mümkün olduğu kadar hızla Sivas’a hareket etmesi gerekmektedir; bu durum, millî bir sır olarak gizli tutulacak, temsilciler gerekli görülen yerlerde kendilerini tanıtmadan yolculuk edeceklerdir; Doğu illeri adına 10 Temmuz 1919’da Erzurum’da bir kongre toplanacaktır. Amasya Genelgesi, bir anlamda bir bağımsızlık bildirisidir. Millî Mücadele’nin ilk resmî bildirisidir. Millî egemenliğin ve onu gerçekleştirebilecek tek güç olarak, milletin önemini vurgular. Amasya Genelgesi’nin gizli kalması istenmişse de kısa zamanda duyularak, yurdun her yanından Sivas’a gönderilmek üzere temsilciler seçilmeye başlandı. İtilâf Devletleri bu hareketten rahatsız olmaya başladığından, İstanbul Hükûmeti’ne, Mustafa Kemal’i geri çağırması için baskı yapmaya başladı. 10 Temmuz 1919’da bölgesel nitelikte olan Erzurum Kongresi’nden hemen sonra ulusal nitelikte Sivas Kongresi’nin toplanması, bu genelge ile mümkün oldu.